Điểm chung của purging và breakout là đẩy mụn lên trên bề mặt da. Một cái khiến mụn lên ồ ạt mất kiểm soát, còn lại là mụn được đẩy lên bề mặt nhẹ nhàng và bong ra khỏi da.
Có bao giờ bạn thoa các hoạt chất đặc trị lên toàn mặt và thấy mụn bất chợt xuất hiện vào hôm sau? Nhiều người có thể quy chụp ngay là sản phẩm đó đang đẩy mụn. Nhưng đẩy mụn của purging và breakout lại hoàn toàn khác nhau.
I. Sự khác nhau trong đẩy mụn giữa purging và breakout
1. Purging là gì?
Lỗ chân lông bít tắc bởi bã nhờn và tế bào da chết tạo thành những nút thắt bít tắc – mà chúng ta thường hay gọi là nhân mụn nằm bên trong da. Nếu tải lượng vi khuẩn mụn P.Acnes ở trong lỗ chân lông đang bít tắc cao sẽ tạo ra phản ứng sưng viêm. Ngược lại, nếu như không có phản ứng viêm thì nhân mụn vẫn còn nằm ở bên trong lỗ chân lông và sẽ dần được đẩy ra ngoài theo cơ chế sừng hóa tự nhiên của cơ thể.
Cơ chế sừng hóa có thể hiểu đơn giản là những tế bào ở lớp đáy của biểu bì dần được di chuyển lên trên bề mặt da và nhờ thế mụn được đẩy và bong ra tự nhiên. Tuy nhiên bạn hoàn toàn có thể tăng quá trình thay mới tế bào bằng các hoạt chất điều trị ví dụ như AHA, BHA hay các phái sinh thuộc nhóm Retinoid.
Khi sử dụng các hoạt chất điều trị, quá trình thay mới tế bào diễn ra nhanh hơn hoặc đúng chu kỳ lý tưởng (thường là 28 ngày) và nhờ thế nhân mụn nằm tích tụ trong lỗ chân lông cũng được đẩy lên trên bề mặt nhanh hơn cũng như có thể tránh được các phản ứng viêm có thể xảy ra. Đó chính là cơ chế đẩy mụn của purging.
Có nghĩa là, purging là đẩy những nhân mụn đã có sẵn dưới da lên trên bề mặt. Thế nên, những khu vực vốn ít nổi mụn hoặc không có dấu hiệu tắc nghẽn thì khi dùng các hoạt chất phù hợp cũng không gây đẩy mụn. Quá trình đẩy mụn của purging thường kéo dài từ 4 đến 6 tuần để nhân mụn có thể bong ra ngoài. Đẩy mụn của purginn sẽ không theo những dấu hiệu kích ứng mà rất nhẹ nhàng diễn ra trên da.
Tuy nhiên, sự thật là trong các tạp chí y khoa chúng ta sẽ không tìm thấy cụm từ “purging” mà thay vào đó sẽ là những cụm từ mô tả như “đợt cấp của tổn thương viêm khi bắt đầu điều trị” hoặc “bùng phát ban đầu của các tổn thương do mụn trứng cá”.
2. Breakout là gì?
Breakout là hiện tượng kích ứng/ dị ứng bởi các thành phần không tương thích với da. Biểu hiện của breakout là tình trạng mụn nổi ồ ạt và mất kiểm soát kèm theo các dấu hiệu nóng rát, ngứa và tấy đỏ. Đặc biệt là những khu vực vốn không có mụn nay lại xuất hiện nhiều mụn sưng viêm, mụn mủ.
II. Những điều nên/ không nên làm khi purging, breakout
1. Khi da đang trong quá trình đẩy mụn purging
Khi các nốt mụn đang “trồi” lên bề mặt da, bạn cứ để mọi việc diễn ra tự nhiên mà không cần bôi hay làm bất kỳ điều gì. Các nhân mụn dễ dàng bong ra ngoài trong lúc rửa mặt, chăm sóc da hoặc thậm chí không làm gì cả. Nếu đó là những nốt mụn sưng viêm và đã có cồi trắng thì có thể dùng các sản phẩm chấm mụn. Hoặc bạn có thể tuân theo hướng dẫn và phác đồ của bác sĩ/ chuyên gia đã theo dõi tình trạng da từ trước.
Khi da đang đẩy mụn bởi quá trình purging, bạn không nên tự ý nặn mụn để tránh nhiễm trùng. Bên cạnh đó, nếu quá trình đẩy mụn purging diễn ra tốt đẹp và êm ả trên da thì bạn nên duy trì đến khi hết hẳn mụn và tránh việc dừng hay thay đổi chế độ chăm sóc da khác. Hoặc, bạn cần bác sĩ/ chuyên gia đồng hành cùng bạn trong quá trình trị mụn để có sự gia giảm các sản phẩm sử dụng.
2. Khi da bùng phát mụn do đang bị breakout
Khi da đang bùng mụn vì breakout, bạn nên ngừng các sản phẩm đang dùng kể cả thuốc uống và sản phẩm bôi ngoài da. Hãy liên hệ với bác sĩ hay chuyên gia đang theo dõi tình trạng da để có sự thay đổi kịp thời, hoặc tìm đến các trung tâm y tế để được điều trị nếu các sản phẩm đang dùng không có sự kê toa từ người có chuyên môn.
III. Hãy để quá trình đẩy mụn là purging chứ đừng là breakout
Để tránh tình trạng bùng phát mụn mất kiểm soát (breakout), bạn cần có bác sĩ/ chuyên gia theo dõi sát sao quá trình điều trị mụn. Tuân theo chỉ dẫn và phác đồ điều trị để nhanh chóng giải quyết được mụn và hạn chế những rủi ro có thể xảy ra. Đừng tự ý kết hợp các sản phẩm trong quá trình chăm sóc da mụn.
Hoặc, bạn cần lựa chọn các sản phẩm chăm sóc da phù hợp để tránh tình trạng đẩy mụn quá đà. Đối làn da dầu và dễ nổi mụn, bạn nên chọn sản phẩm mỏng nhẹ,thấm nhanh và làm sạch da đúng và đủ. Nếu thuộc tuýp da dễ kích ứng và (hoặc) chưa dùng các sản phẩm có chứa hoạt chất điều trị (ví dụ như AHA, BHA, Retinol) thì bạn nên bắt đầu với nồng độ thấp và sử dụng cách ngày để da thích nghi.
Nói tóm lại, sử dụng các hoạt chất để đẩy mụn là một trong những phương pháp điều trị mụn nhẹ nhàng và hiệu quả. Tuy nhiên, bạn cần phân biệt đẩy mụn purging và bùng phát mụn mất kiểm soát breakout để có sự can thiệp kịp thời.