Niềm đam mê nghệ thuật và thời trang có lẽ đã ăn sâu vào trong huyết mạch của nam rapper nổi tiếng Ye (Kanye West) từ nhiều năm qua. Bằng thực lực, sự khôn khéo và cả tư duy đi trước thời đại, anh đã đưa tên mình chạm đến đỉnh cao danh vọng, xây dựng nên đế chế Yeezy vang danh toàn cầu. Sau hàng loạt thị phi từ sự ngông cuồng không kiểm soát, kẻ “lắm tài nhiều tật” bậc nhất làng giải trí giờ đây nhận lại sự ngoảnh mặt của giới thời trang, kể cả “bạn thân thiết” Balenciaga.
Kanye West – một “multi-hyphenate” (nghệ sĩ hoạt động đa lĩnh vực) chính hiệu
Dù nổi danh ở các sản phẩm âm nhạc chất lượng nhưng ở phương diện thời trang, Kanye West không phải là một “tay ngang”. Nam rapper sinh năm 1977 từng là thực tập sinh của Fendi, cùng thời điểm với cố Giám đốc Nghệ thuật Louis Vuitton – Virgil Abloh. Trước khi được biết đến với vai trò Giám đốc Sáng tạo của thương hiệu sneaker đình đám Yeezy – thương hiệu đã giúp Kanye West góp mặt vào hàng ngũ tỷ phú thế giới, Ye từng dự định cho ra đời hai “đứa con tinh thần” là Mascotte By K West và Pastelle. Là một gương mặt nổi trội của làng giải trí lúc bấy giờ cũng như sở hữu danh sách bạn bè “khủng” như Virgil Abloh và Kim Jones, quả thật không khó để Ye biến những dự định trên mặt giấy trở thành hiện thực. Thế nhưng, dự án Mascotte By K West vẫn không thể thực hiện được, trong khi Pastelle cũng bị hoãn vì vụ bê bối phá hỏng phần nhận giải của nữ ca sĩ Taylor Swift tại VMA 2009. Dù đã ra mắt nhưng các sáng tạo của thương hiệu không đủ giữ chân các tín đồ hàng hiệu bởi các thiết kế quá mờ nhạt so với mặt bằng chung của các thương hiệu có cùng phân khúc và đối tượng khách hàng.
Thời điểm đầu bước chân vào con đường sáng tạo thời trang khó tránh khỏi va vấp. Mãi đến năm 2011, Kanye West trở lại với Tuần lễ Thời trang Paris với BST DW by Kanye West nhằm tưởng nhớ người mẹ quá cố của mình – Donda West. BST hướng đến tinh thần tối giản, sang trọng nhưng không kém phần gợi cảm. Phom dáng ôm sát, cắt xẻ táo bạo được xử lý tinh tế trên nền chất liệu da, satin, lụa… Nhưng đến cuối show diễn, BST vẫn không đủ sức gây ấn tượng với giới mộ điệu.
Đã từng có một Kanye West “xưng bá” sân chơi sneakers thế giới
Toàn bộ câu chuyện về Yeezy đều khởi nguồn từ màn collab giữa Ye và Nike vào năm 2009. Quan hệ hợp tác này tuy chỉ kéo dài vỏn vẹn trong 4 năm nhưng trong thời gian này, Kanye đã cho ra đời nhiều mẫu giày sneakers hoành tráng nhất mọi thời đại. Độ khan hiếm của món thời trang sát mặt đất được thể hiện một cách rõ ràng bằng việc không phải sneakerhead nào có tiền cũng có thể mua được. Dù đội giá lên rất cao, thậm chí rất khó săn lùng nhưng các tín đồ giày sneakers vẫn không từ bỏ bất kỳ cơ hội nào để sở hữu một đôi Yeezy ưng ý. Điển hình nhất phải kể đến đôi giày Nike Air Yeezy 1 Prototype được bán với giá lên đến 1.8 triệu USD (hơn 44 tỷ đồng).
Đó vẫn chưa phải tất cả, những đôi giày cơ bản hơn của Yeezy được bán lại ở thị trường thứ cấp cũng có giá lên đến 5.000 USD (dao động khoảng 124 triệu đồng). Chỉ bấy nhiêu đó thôi cũng đủ nhận thấy sức nặng của thương hiệu Yeezy và độ khao khát sở hữu của sneakerhead nhiều như thế nào.
Sau khi hoàn tất việc hợp tác với Nike, Kanye West bắt đầu bắt tay cùng “gã khổng lồ” adidas với thương vụ 10 triệu USD. Thỏa thuận đem đến cho Ye toàn quyền quyết định định hướng sáng tạo cùng 15% tiền bản quyền. Và thế là một thời đại thống trị mới của adidas Yeezy chính thức bắt đầu từ năm 2015. Thiết kế giày đầu tiên được ra mắt là Yeezy Boost 750 – mẫu giày có giá bán lẻ đắt đỏ nhất trên thị trường. Sức hút của Yeezy Boost 750 lớn đến mức khách hàng phải xếp hàng trước cửa hàng ngày mở bán từ rất sớm để có cơ hội cầm trên tay phiên bản giày độc đáo này. Thật vậy, những mẫu giày này là độc nhất, chỉ một trong số chúng trở lại vào ngày Yeezy Day 2019, số còn lại đều không bao giờ xuất hiện trên thị trường nữa.
Suốt hơn 7 năm “xưng bá” trong làng sneakers, adidas x Yeezy luôn là niềm khao khát của bao tín đồ streetwear. Các phiên bản giày liên tục “cháy hàng” trong ngày đầu mở bán. Năm 2020, Ye góp mặt trong danh sách tỷ phú của tạp chí Forbes. Phần lớn thu nhập của anh được “rót” từ tiền bản quyền của thương vụ hợp tác với adidas. Từ cuộc cách mạng sneakers thông qua các cuộc collab với Nike, adidas hay Louis Vuitton, Kanye West nhanh chóng ghi danh trở thành một trong những nhà sáng tạo có tầm ảnh hưởng nhất địa hạt thời trang.
Trả giá cho sự ngông cuồng
Từng là một ứng viên sáng giá được giới mộ điệu mong mỏi trở thành Giám đốc Nghệ thuật tiếp theo tiếp quản dòng thời trang nam giới của Louis Vuitton hậu thời đại của Virgil Abloh. Thế nhưng, chưa tính đến việc Kanye West có xứng đáng với vị trí dẫn dắt sáng tạo cho nhà mốt Pháp có tuổi đời hàng thế kỷ hay không thì hàng loạt sự kiện gây tranh cãi thời gian gần đây khiến nam rapper bị liệt vào “danh sách đen” của các thương hiệu cao cấp.
Thương hiệu thời trang GAP mong muốn duy trì mối quan hệ hợp tác cùng Ye kéo dài đến 10 năm. Thế nhưng, phía Ye lại chấm dứt hợp đồng sau 2 năm. Luật sư của nam rapper sinh năm 1977 cho rằng GAP đã vi phạm các thỏa thuận về việc phân phối sản phẩm, kể cả việc bày trí cửa hàng YZY GAP chuyên dụng.
Sự việc khiến làng thời trang thế giới xôn xao nhất nửa cuối năm 2022 là show diễn ra mắt BST Yeezy SZN 9 tại Paris. Chương trình thu hút sự quan tâm của không ít khán giả bởi đây không chỉ là sự kiện đánh dấu sự trở lại của Ye sau khi kết thúc quan hệ hợp tác với GAP mà còn bởi thông điệp “White Lives Matter” trên áo của dàn người mẫu. Khi những bức ảnh được lan truyền trên mạng xã hội, Ye đối diện với hàng loạt chỉ trích từ các ngôi sao hàng đầu như Jaden Smith, Gigi Hadid, Boosie cũng như các nhà hoạt động xã hội và biên tập viên, trong đó có biên tập tạp chí Vogue – Gabriella Karefa-Johnson. Trước những bình luận thẳng thắn của cô, nam rapper liên tục chế giễu nữ biên tập viên trên các bài đăng đàn Instagram.
Thị phi nối tiếp thị phi, Ye tiếp tục bị thương hiệu thời trang đến từ Tây Ban Nha Balenciaga “hóa bạn thành người dưng” sau hàng loạt phát ngôn không chuẩn mực. Trước đó, Kanye West là gương mặt mở màn cho show diễn ra mắt BST Xuân Hè 2023 của nhà mốt trong một thiết kế utility (thời trang tiện ích) cao cấp. Không những thế, anh còn nổi tiếng là một người bạn thân thiết của Giám đốc Sáng tạo Demna Gvasalia nhiều năm qua. Nhưng dường như những hành động của anh đã vượt khỏi luân thường đạo lý vả cả nguyên tắc kinh doanh của tập đoàn Kering nói chung và Balenciaga nói riêng. Động thái dứt khoát của Balenciaga khiến các nhà mốt từng làm việc với Ye phải xem xét lại quan hệ hợp tác của họ.
Chưa dừng lại ở đó, trước những bình luận ác ý về cộng đồng người Do Thái cũng như sự kiện “White Lives Matter” làm rúng động địa hạt thời trang, Tổng biên tập tạp chí Vogue quyền lực Anna Wintour quyết định “trở mặt” với Kanye West. Mặc dù trước đó, bà từng làm người mẫu cho BST mắt kính Yeezy của Ye.
Sự việc tẩy chay vẫn chưa có dấu hiệu ngừng lại khi mà adidas tuyên bố chấm dứt hợp tác cùng Kanye West. Trước những hành động đi ngược lại với các giá trị nguyên bản của thương hiệu, adidas ngừng ra mắt các sản phẩm của Yeezy cũng như ngừng trả tiền bản quyền cho Ye. Đồng thời, adidas khẳng định nhà mốt có toàn quyền sở hữu bản quyền các sản phẩm hiện tại cũng như các phối màu trước đó và mới trong quan hệ hợp tác này.
