Mùi hương & Hành trình “số hóa” trải nghiệm

Bản thân mùi hương là “ảo”, hay nói cách khác, có khả năng gây ảo giác (rất thật) khiến chúng ta đơm hoa kết trái vô vàn những cảm xúc mới lạ. Như nghệ sĩ điều hương bậc thầy Roja Dove từng thổ lộ:

—

“Điểm thú vị của mùi hương chính là tính không phán xét. Mặc một mùi hương trẻ trung, người phụ nữ 80 tuổi có cơ hội sống lại thuở mới 18 đôi mươi”.

—

Mùi hương đúng nghĩa là bộ cánh vô hình để mỗi khi chúng ta “có tham vọng” muốn thử làm một ai đó, để thực hiện những hành động khác lạ nào đó, chỉ cần diện một mùi hương mô phỏng con người đó, hít thở mùi hương ấy, và chúng ta đang dần thấy mình trở thành một con người khác.

Vậy nên, thực tế mà nói, tuy có xuất phát điểm cổ xưa ngang nhân loại, song mùi hương có những bước tiến cao xa, tương lai, thăng hoa và cả thật thà hơn hẳn so với… bitcoin hay NFT.

Tại sao lại vậy?

Trong các giác quan, khứu giác kỳ lạ và mạnh mẽ hơn cả. Chỉ cần ngửi, và bạn có thể bị thuyết phục. Ngửi mùi quen thuộc của một ai đó, bạn bị thuyết phục ngay đó chính là con người ấy. Ngửi mùi của một vùng đất, bạn thấy mình được đưa đến ngay nơi chốn ấy. Ngửi mùi một loại bánh trái, bạn giật mình thấy bản thân trở về miền thơ ấu. Hay nói cách khác, mùi hương không chỉ biến chúng ta thành một ai đó, mà còn đưa chúng ta đến các miền cảm xúc, mọi vùng đất kỳ diệu.

Mùi hương tiến triển và phát triển song hành cùng loài người. Loài người phát hiện – phát minh ra mùi hương. Mùi hương thoạt tiên không dành cho loài người, mà dành cho đấng siêu nhiên. Vậy nên, ngay từ thời khởi thủy, chẳng phải mùi hương đã vượt xa những khái niệm khoa học hiện đại tân thời hay sao? Tiếp theo, mùi hương (có vẻ như) ảo, song thực tế lại khai mở những khía cạnh bản năng, những cảm xúc sâu thẳm ẩn sâu bên trong tiềm thức mỗi người, nên nói cách khác, chính yếu tố phi vật chất của mùi hương lại khiến loài người nhìn được nhiều sự thật của bản thân và đồng loại, điều mà xã hội hiện đại dường như đang cố gắng rất nhiều song gần như vô vọng. Hẳn bạn còn nhớ, trước khi COVID-19 xuất hiện và bùng nổ, chúng ta từng úp mở với nhau về những dự án số hóa mùi hương. Hai năm đại dịch, con người chứng kiến nhiều thú chơi được số hóa, “ảo hóa”. Những bức tranh, đồ chơi sưu tập, quần áo, đồ trang trí nhà cửa… bình thường có thể dễ dàng mua sắm tại cửa hàng, giờ đúng nghĩa như ở trong game, bạn phải sưu tầm những phiên bản “ảo” và hiếm với mức giá cao. Tuy nhiên, giọt hương, thứ không nhìn thấy không thể chạm, dường như vẫn đủng đỉnh với trào lưu này. Mùi hương lãng mạn thật, trong khi NFT hay metaverse lại là thực tế “ảo”. Sau nữa, mùi hương phi vật chất nên có khả năng đột nhập vào mọi cõi giới rồi “nhốt” chúng ta ở đó, ám ảnh hơn hẳn so với nhiều thú vui – ngành nghệ thuật còn lại.

Màn ảnh

Nước hoa có vô vàn cơ hội dạo chơi trong các bộ phim điện ảnh lớn nhỏ. Gần gũi và ấn tượng nhất, trong bộ phim ngôn tình lãng mạn Me Before You – Trước Ngày Em Đến từng lấy đi bao nụ cười cũng như thổn thức của phái đẹp, bức thư cuối chàng trai gửi cô gái có đoạn nhắn nhủ như sau: “Bên kia cầu, phía bên phải là tiệm nước hoa L’Artisan Parfumeur. Em hãy vào đó và thử mùi nước hoa La Chasse aux Papillons. Anh đã luôn nghĩ rằng lọ nước hoa đó rất hợp với em… Đừng nghĩ về anh quá nhiều. Anh không muốn em buồn. Hãy sống tốt. Hãy sống. Anh sẽ đi bên em, mỗi bước mà em đi trên con đường của mình. Yêu em“.

Khi đọc được lá thư này, chàng trai của cô gái đã không còn, song anh vẫn có cách riêng của mình để đưa cô đến Paris. Và không chỉ riêng cô gái, sau bộ phim đó, nhiều tâm hồn lãng mạn trên thế giới đã cập bến Paris, tìm đến đúng tiệm nước hoa L’Artisan Parfumeur và sắm cho mình mùi hương Đuổi Theo Cánh Bướm. Chính L’Artisan Parfumeur cũng từng bộc bạch là nhờ bộ phim trên, doanh số mùi hương Cánh Bướm tăng đột biến rõ rệt.

Đuổi Theo Cánh Bướm có đủ thơm để chúng ta theo đuổi và săn lùng? Mùi hương dệt nên từ hợp hương hoa trắng cùng mật ong, trái mơ thơm thanh mảnh, mơ màng, trong veo, tươi sáng, khiến ta nhớ đến những buổi sớm bình minh rười rượi, thức dậy, thấy mình trẻ hơn và bừng tỉnh yêu đời.

Quả là một sự “phù phiếm” ảo diệu và đáng yêu.

Lịch sử

Có một nhà hương nổi tiếng song hành “thị phi”, đó là Creed. Creed là nhà hương niche 6 thế hệ cha truyền con nối, với vô vàn những di sản thơm đẹp vượt thời gian. Hàng chục năm qua, giới chơi nước hoa vẫn cật lực tranh cãi những câu chuyện xung quanh nhà hương này. Creed xứng đáng là bậc thầy marketing trong lãnh địa mùi hương khi lấy chính tệp khách hàng thượng lưu của mình ra để khẳng định chất lượng và đẳng cấp.

Creed coi mình là chứng nhân lịch sử, có trách nhiệm ướp thơm lịch sử khi có mặt trong các gia tộc quyền quý từ vua George đệ tam, nữ hoàng Elizabeth, hoàng đế Napoleon đệ tam… cùng vô vàn những vương công nữ tước toàn châu Âu. Người ta tranh luận về trách nhiệm và đẳng cấp này của Creed, nhiều người không công nhận, một số người nói Creed “ảo”, dựng chuyện, không có thật, vô nghĩa lý…

Tuy nhiên, mọi tranh cãi lại càng khiến cho Creed thêm “nóng bỏng” và có giá. Mặt khác, hoàn toàn thực tế, thế giới thơm của Creed thực sự… không tệ chút nào, nếu không muốn nói là ngửi Creed, người ta thấy như đang được phiêu lưu, được tự do được hưởng thụ. Đỉnh điểm tranh luận nổ ra khi Creed cho ra đời Aventus cho nam, vào năm 2010. Mùi hương trào lộng và hừng hực khí thế, lấy cảm hứng từ cuộc đời và con người của Napoleon, với những nguyên liệu được chọn ra từ chính những vùng đất ông xâm chiếm và trị vì. Một lần nữa, tuyệt chiêu gieo mình vào lịch sử của Creed thành công mỹ mãn. Thế giới một mặt tranh cãi nảy lửa, một mặt trao cho Aventus không biết bao nhiêu giải thưởng cùng… lợi nhuận.

Tiếp nối thành công của Aventus cho nam, năm 2016, Aventus nữ ra đời. Mùi hương đại diện cho tinh thần nữ cường dồi dào năng lượng nhờ nốt hương quả bách xù, nho đen, táo xanh, gỗ đàn hương và long diên hương xứng đáng sánh đôi cùng hào quang của Aventus Napoleon, thậm chí, còn có phần nhỉnh hơn. Và Creed không chỉ có Aventus nữ là đẹp rạng rỡ trên da phái đẹp. Những mùi hương Creed giá trị khác phải kể đến như Silver Mountain Water chủ điểm trà xanh tươi mát thanh thoát vô cùng dễ chịu, Love In White chủ điểm hoa trắng là mùi hương đám cưới điển hình, Virgin Island Water thơm hiệu ứng cocktail cùng biển cả…

Cho đến hiện tại, nhiều người vẫn miệt thị Creed, còn bộ đôi Aventus thì lại bị… làm giả và copy nhiều nhất. Không chỉ những vĩ nhân đã khuất mới mê Creed, vô vàn ngôi sao hạng A toàn cầu như George Clooney, David Beckham, Jennifer Lopez, Madonna, Naomi Campbell, Julia Roberts, Angelina Jolie… đều tự hào khi diện nhà hương chứng nhân lịch sử này.

Lễ hội hóa trang

Chúng ta đã được “cảnh báo”, mặc một mùi hương, và mỗi người có thể là bất kỳ ai ở bất cứ đâu làm mọi điều mình muốn.

Histoires de Parfums là nhà hương “lễ hội hóa trang” rất thật và ảo diệu theo lối ấy. Mỗi lọ nước hoa là một cuốn sách, những nốt hương cùng kết cấu của chúng chính là chữ nghĩa và nội dung soạn nên những cuốn sách. Và khi “đọc” những cuốn sách thơm ấy, chúng ta ngay lập tức “tan” vào thế giới – nội dung đó.

Nếu muốn biết hơi thở, tâm hồn của nam nhân đào hoa và trong veo nhất nhân loại, tức Casanova, bạn có thể thử cuốn sách – mùi hương 1725. 1725 là năm sinh của Casanova. Mùi hương Casanova chủ điểm oải hương khiêu vũ cùng vani, hạnh nhân và cam thảo, thơm tươi mát, dịu ngọt, lấp lánh và cưng nựng, nam cũng như nữ, ngửi Casanova là thấy âu yếm, thấy đáng yêu, thấy không thể hờn trách.

Tiếp, nếu muốn sống ở châu Âu vào năm 1969 cảm giác thế nào, bạn có thể chọn mùi hương mô tả lại bầu không khí của Cách mạng văn hóa phương tây có tên 1969. Thời điểm đó, rào cản giới được phá bỏ hoàn toàn, phụ nữ chính thức thoát khỏi sự kèm cặp của phong kiến, họ tự do sống, chưng diện và bộc lộ cảm xúc. 1969 lựa chọn nốt hương gợi cảm là trái đào chín căng mọng còn chocolate “ngọt nước” để mô tả lại sự gợi cảm mình trần và tươi mát của cơ thể phái đẹp khi được giải thoát khỏi lớp áo phong kiến lùm xùm.

Thậm chí, bạn có thể là Mona Lisa cùng nụ cười “khó lường” của nàng. Histoires De Parfums xây dựng mùi hương 7753 lấy cảm hứng từ vẻ đẹp cổ điển song lại thơm theo lối avant – garde giàu ẩn ý và khó đoán. 7753 bao bọc lấy bạn, bạn như chìm vào sắc trắng của giá gỗ, của những bức tường mộc, của đám màu vẽ. Và từ hợp hương trắng lạ lẫm ấy, hương hoa thơm tươi sáng và lạ lẫm dần lộ diện rồi bừng nở.

Histoires De Parfums còn vui thú hóa trang chúng ta thành những cô gái nhảy thượng lưu, tiến hóa chúng ta thành Âm – Dương vũ trụ, ngôn tình hóa chúng ta thành Hồ Điệp phu nhân trong vở nhạc kịch Madame Butterfly của Puccini…

 

Rốt cuộc, chúng ta đã thực sự “số hóa” mùi hương?

Hè năm nay, Look Labs, một công ty có trụ sở tại Berlin – Đức chuyên tâm trong ngành làm đẹp – phong cách sống chú trọng đến tính thử nghiệm và kỹ thuật, chính thức giới thiệu mùi hương “kỹ thuật số” Cyber eau de parfum. Thoạt tiên, người ta soạn ra mùi hương unisex vật lý có tên Cyber, rồi sử dụng “tuyệt chiêu” quang phổ hồng ngoại để “quét” các bước sóng phân tử mùi hương rồi “dịch” ra thành một NFT. Từ “bản dịch” mùi hương hi-tech, Look Labs đã kết hợp cùng nghệ sĩ kỹ thuật số Sean Caruso có trụ sở tại Montréal để tạo nên một tác phẩm nghệ thuật kỹ thuật số phiên bản giới hạn, tạm thời chưa có giá chính thức.

Chà… xem ra, đây là một bước đi khá cồng kềnh song cũng không kém phần háo hức.

Cuộc sống vốn khó lường và không ngớt những ngạc nhiên. Chúng ta thử xem, thế giới đón chờ Cyber ra sao, và định giá thế nào.